تحولات یادگیری سازمانی در عصر تحول دیجیتال: از مدیریت دانش تا چابکی شناختی
کلمات کلیدی:
یادگیری سازمانی, تحول دیجیتال, مدیریت دانش, یادگیری پویا, چابکی شناختی, فرهنگ یادگیری دیجیتالچکیده
هدف این مطالعه تبیین سازوکارهای تحول یادگیری سازمانی در بستر دیجیتال و تحلیل نقش گذار از مدیریت دانش سنتی به چابکی شناختی در توسعه یادگیری پویا است. پژوهش حاضر از نوع مرور نظام‌مند کیفی است که با تحلیل محتوای ۱۱ مقاله علمی بین‌المللی انجام شده است. داده‌ها از طریق جست‌وجوی نظام‌مند در پایگاه‌های Scopus، Web of Science، Springer و Emerald گردآوری و با استفاده از نرم‌افزار NVivo نسخه ۱۴ تحلیل گردید. کدگذاری باز، محوری و انتخابی به‌صورت گام‌به‌گام انجام شد تا مضامین اصلی تا رسیدن به اشباع نظری استخراج شوند. نتایج نشان داد که یادگیری سازمانی در عصر دیجیتال به سه تحول بنیادین وابسته است: دیجیتالی‌سازی فرایندهای یادگیری، گذار از مدیریت دانش به مدیریت یادگیری پویا، و ظهور چابکی شناختی به‌عنوان توانمندی محوری سازمان‌ها. فناوری‌هایی نظیر هوش مصنوعی، یادگیری ماشینی و واقعیت مجازی موجب هوشمندسازی یادگیری و خلق مدل‌های شخصی‌سازی‌شده شدند. همچنین، فرهنگ یادگیری دیجیتال و رهبری شناختی به‌عنوان عوامل کلیدی در توسعه یادگیری پویا و تصمیم‌گیری داده‌محور شناسایی شدند. یافته‌ها تأیید می‌کند که تحول دیجیتال فراتر از تغییرات فناورانه است و مستلزم بازآفرینی ساختارهای شناختی، فرهنگی و دانشی در سازمان‌هاست. چابکی شناختی به‌عنوان پیوند میان فناوری و یادگیری، نقشی اساسی در سازگاری سازمان‌ها با پیچیدگی محیطی و پایداری رقابتی دارد. این مطالعه چارچوبی مفهومی برای درک رابطه میان فناوری، دانش و شناخت در یادگیری سازمانی ارائه می‌کند.
دانلودها
مراجع
Bennet, A., & Bennet, D. (2021). Human and machine cognitive collaboration in learning organizations. Journal of Knowledge Management, 25(6), 1220–1242.
Cui, J. (2023). The Explore of Knowledge Management Dynamic Capabilities, AI-Driven Knowledge Sharing, Knowledge-Based Organizational Support, and Organizational Learning on Job Performance. arXiv preprint.
Davenport, T., & Miller, L. (2021). Data-driven learning for digital organizations. MIT Sloan Management Review, 62(3), 45–59.
Day, D. V., & Dragoni, L. (2023). Cognitive leadership and learning in digital transformation. Leadership Quarterly, 34(4), 105–122.
Holsapple, C. W., & Wu, J. (2023). Cognitive agility and learning under digital disruption. Information Systems Frontiers, 25(1), 87–101.
Is Learning the Key to Digital Transformation Success? (2023). Econsultancy.
Kianto, A., Vanhala, M., & Ritala, P. (2022). Knowledge dynamics and digital learning in organizations. Journal of Business Research, 149, 203–215.
Lee, S., & Kim, H. (2024). AI-enabled knowledge management for continuous learning. Computers in Human Behavior, 152, 107–134.
Nonaka, I., Kodama, M., & Hirose, A. (2020). Organizational Learning and Digital Transformation. Springer.
Sargut, G., & McGrath, R. (2022). Cognitive Agility: Bridging Strategy and Execution. Harvard Business Review Press.
Senge, P. (2023). The Fifth Discipline: The Art and Practice of the Learning Organization (30th Anniversary Edition). Crown Business.
Tsoukas, H. (2022). Trust and knowledge sharing in the digital age. Organization Studies, 43(2), 159–176.
Leadership Agility in a VUCA World: A Systematic Review and Conceptual Model. (2023). Tandfonline.
