اصول اخلاقی
نشریه یادگیری هوشمند و تحول مدیریت (Intelligent Learning and Management Transformation) به رعایت بالاترین استانداردهای اخلاقی، علمی و حرفه‌ای در تمام مراحل انتشار متعهد است. این نشریه بر پایه اصول درستکاری علمی، شفافیت، بی‌طرفی، و صداقت پژوهشی فعالیت می‌کند و خود را موظف می‌داند که محیطی قابل اعتماد برای انتشار آثار علمی فراهم آورد.
اصول زیر شامل مسئولیت‌ها و تعهدات نویسندگان، داوران، دبیران، سردبیر و ناشر بوده و هدف آن تضمین سلامت علمی، حفظ اصالت آثار و ارتقای کیفیت پژوهش‌های منتشرشده در نشریه است.
۱. اصول کلی اخلاق در نشر
-
نشریه اطمینان می‌دهد که تمامی مقالات ارسالی از نظر علمی و اخلاقی به‌صورت بی‌طرفانه، منصفانه و شفاف مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.
-
هویت نویسندگان و داوران در فرآیند داوری به‌صورت ناشناس (Double-Blind) حفظ می‌شود تا از هرگونه جانبداری جلوگیری شود.
-
هرگونه رفتار غیر اخلاقی علمی از جمله سرقت علمی، جعل یا تحریف داده‌ها، انتشار تکراری یا موازی، دستکاری در ارجاعات، و تخلفات در تعیین نویسندگان ممنوع است.
-
نشریه در مواجهه با هرگونه تخلف، مطابق با دستورالعمل‌های COPE و در صورت لزوم با همکاری نهادهای دانشگاهی یا کمیته‌های اخلاق پژوهش اقدام می‌کند.
۲. مسئولیت‌های نویسندگان
نویسندگان باید در تمامی مراحل نگارش، ارسال و انتشار مقاله اصول صداقت علمی و امانت‌داری پژوهشی را رعایت کنند.
۲.۱. اصالت اثر و پرهیز از سرقت علمی
-
اثر ارسالی باید کاملاً اصیل بوده و پیش‌تر در هیچ مجله‌ای منتشر نشده باشد.
-
تمامی منابع، ایده‌ها و داده‌هایی که از دیگران اقتباس شده‌اند باید با ذکر دقیق منبع ارجاع داده شوند.
-
بررسی مشابهت از طریق نرم‌افزار iThenticate انجام می‌شود و در صورت مشاهده تشابه بالا یا استفاده بدون ذکر منبع، مقاله رد خواهد شد.
-
استفاده مجدد از بخش‌های قابل توجهی از آثار پیشین نویسنده بدون ذکر منبع، خودسرقت علمی محسوب می‌شود.
۲.۲. تعیین نویسندگان
-
نام نویسندگان باید تنها شامل افرادی باشد که در طراحی، اجرا، تحلیل داده‌ها، یا نگارش مقاله مشارکت علمی مؤثر داشته‌اند.
-
افراد یا نهادهایی که صرفاً حمایت مالی، فنی یا اجرایی داشته‌اند باید در بخش تقدیر و تشکر (Acknowledgment) ذکر شوند.
-
نویسنده مسئول موظف است اطمینان حاصل کند که تمامی نویسندگان نسخه نهایی مقاله را تأیید کرده و با ارسال آن موافق‌اند.
-
هرگونه تغییر در ترتیب یا نام نویسندگان پس از ارسال مقاله تنها با تأیید کتبی تمامی نویسندگان و موافقت سردبیر ممکن است.
۲.۳. دقت در داده‌ها و شفافیت پژوهش
-
نویسندگان باید داده‌ها و نتایج را به‌صورت دقیق، واقعی و قابل بازتولید ارائه دهند. هرگونه جعل یا دستکاری در داده‌ها تخلف جدی محسوب می‌شود.
-
در صورت نیاز، سردبیر می‌تواند درخواست ارائه داده‌های خام یا مستندات پشتیبان نماید.
-
داده‌ها باید دست‌کم تا پنج سال پس از انتشار به‌صورت امن نگهداری شوند.
۲.۴. ملاحظات اخلاقی در پژوهش‌های انسانی یا حیوانی
-
پژوهش‌هایی که شامل آزمودنی‌های انسانی یا حیوانی هستند باید دارای تأییدیه کمیته اخلاق در پژوهش باشند و اصل رضایت آگاهانه (Informed Consent) رعایت شده باشد.
-
اطلاعات شخصی یا هویتی شرکت‌کنندگان باید به‌صورت محرمانه حفظ گردد.
-
پژوهش‌های انسانی باید مطابق با بیانیه هلسینکی (۲۰۱۳) انجام شوند.
۲.۵. تعارض منافع
-
نویسندگان موظف‌اند هرگونه تعارض منافع مالی، سازمانی یا شخصی که ممکن است بر نتایج پژوهش تأثیر بگذارد را آشکار کنند.
-
در صورت نداشتن تعارض منافع، باید عبارت «نویسندگان تعارض منافع ندارند» ذکر شود.
۲.۶. انتشار تکراری و موازی
-
ارسال هم‌زمان یک مقاله به چند نشریه یا انتشار مجدد مقاله‌ای با محتوای مشابه غیراخلاقی و ممنوع است.
-
هرگونه انتشار مجدد باید با ارجاع کامل به منبع اصلی و پس از هماهنگی با سردبیر انجام گیرد.
۲.۷. اصلاح و پس‌گیری مقالات
-
چنانچه نویسنده پس از انتشار متوجه خطا یا اشتباهی در مقاله شود، موظف است فوراً سردبیر را مطلع سازد تا اصلاحیه (Erratum) یا پس‌گیری (Retraction) منتشر شود.
۳. مسئولیت‌های دبیران و هیئت تحریریه
دبیران و اعضای هیئت تحریریه مسئول تضمین کیفیت علمی و بی‌طرفی در فرآیند ارزیابی و تصمیم‌گیری هستند.
۳.۱. استقلال سردبیری
-
تصمیم‌گیری درباره پذیرش یا رد مقاله صرفاً بر پایه کیفیت علمی، نوآوری، اعتبار داده‌ها و تناسب با اهداف نشریه انجام می‌شود.
-
تصمیمات سردبیر باید مستقل از هرگونه فشار سازمانی، مالی یا شخصی باشد.
۳.۲. محرمانگی
-
تمامی اطلاعات مربوط به مقالات ارسالی محرمانه تلقی می‌شوند و فقط برای داوران و اعضای مرتبط تحریریه قابل دسترسی است.
۳.۳. تعارض منافع
-
سردبیر یا اعضای هیئت تحریریه در صورت وجود هرگونه تعارض منافع نسبت به مقاله (مثلاً روابط شخصی یا همکاری علمی با نویسنده) باید از فرآیند تصمیم‌گیری کنار گذاشته شوند.
-
مقالاتی که توسط اعضای هیئت تحریریه ارسال می‌شوند، دقیقاً مانند سایر مقالات، تحت داوری دوسو ناشناس قرار می‌گیرند.
۳.۴. بی‌طرفی در داوری
-
انتخاب داوران باید بر اساس تخصص علمی و بی‌طرفی کامل انجام گیرد.
-
دبیران موظف‌اند از هرگونه تبعیض براساس ملیت، جنسیت، وابستگی سازمانی یا باورهای نویسندگان جلوگیری کنند.
۳.۵. رسیدگی به تخلفات
-
در صورت مشاهده تخلف، سردبیر مطابق با دستورالعمل‌های COPE موضوع را بررسی و اقدامات لازم را از جمله تذکر، اصلاحیه یا پس‌گیری مقاله اعمال می‌کند.
۴. مسئولیت‌های داوران
داوران نقش کلیدی در حفظ کیفیت علمی نشریه دارند و باید اصول زیر را رعایت کنند:
۴.۱. محرمانگی
-
مقالات دریافتی برای داوری محرمانه هستند و داوران نباید آن‌ها را با دیگران به اشتراک بگذارند یا از محتوای آن برای منافع شخصی استفاده کنند.
۴.۲. بی‌طرفی و بازخورد سازنده
-
داوری باید منصفانه، علمی، مستدل و محترمانه باشد.
-
داوران باید بازخوردی ارائه دهند که موجب ارتقای کیفیت علمی و نگارشی مقاله شود.
۴.۳. شناسایی منابع و استنادها
-
داوران باید نویسندگان را از وجود منابع مرتبطی که به آن‌ها اشاره نکرده‌اند آگاه کنند.
-
در صورت مشاهده هرگونه مشابهت یا دستکاری داده‌ها، موضوع باید به سردبیر اطلاع داده شود.
۴.۴. تعارض منافع
-
داوران در صورت داشتن هرگونه تعارض منافع شخصی یا حرفه‌ای با نویسندگان، باید داوری مقاله را رد کنند.
۴.۵. رعایت زمان‌بندی
-
داوران باید در زمان مقرر نظر خود را ارائه دهند و در صورت عدم امکان، فوراً سردبیر را مطلع سازند.
۵. مسئولیت‌های ناشر
ناشر نشریه یادگیری هوشمند و تحول مدیریت متعهد است که فرآیند انتشار را با رعایت اصول اخلاقی و حرفه‌ای هدایت کند:
-
ناشر از دبیران در مدیریت تخلفات پژوهشی، انتشار اصلاحیه‌ها و پس‌گیری مقالات طبق دستورالعمل COPE پشتیبانی می‌کند.
-
استقلال تصمیم‌گیری علمی دبیران کاملاً حفظ می‌شود.
-
ناشر تضمین می‌کند که هزینه پردازش مقاله (APC) هیچ تأثیر مستقیمی بر تصمیم‌گیری علمی ندارد.
-
تمامی مقالات منتشرشده در پایگاه‌های داده و مخازن دیجیتال به‌صورت دائمی بایگانی می‌شوند.
۶. رسیدگی به تخلفات و مجازات‌ها
نشریه هرگونه تخلف پژوهشی را با دقت بررسی می‌کند. روند بررسی شامل مراحل زیر است:
-
بررسی اولیه: سردبیر و کمیته اخلاق نشریه مدارک و شواهد مربوطه (گزارش مشابهت، داده‌ها، مکاتبات) را بررسی می‌کنند.
-
ارتباط با نویسندگان: نویسندگان فرصت دارند توضیحات خود را ارائه دهند.
-
تصمیم نهایی: در صورت تأیید تخلف، اقدامات زیر ممکن است انجام شود:
-
رد مقاله در حال بررسی،
-
پس‌گیری مقاله منتشرشده،
-
درج یادداشت توضیحی یا اعلامیه سردبیر،
-
اطلاع‌رسانی به مؤسسه یا دانشگاه نویسنده،
-
و ممنوعیت ارسال مقاله از سوی نویسنده برای مدت مشخص.
-
تمامی تصمیم‌ها مطابق با نمودارهای راهنمای COPE و با مستندسازی کامل انجام می‌شود.
۷. نظارت اخلاقی و حقوق بشر
نشریه به رعایت اصول اخلاقی در پژوهش‌های مرتبط با انسان، داده، و فناوری‌های هوشمند تأکید دارد و از انتشار آثاری که مغایر با کرامت انسانی یا حقوق اجتماعی باشند خودداری می‌کند.
نویسندگان باید اطمینان دهند که پژوهش آن‌ها:
-
به افراد یا جوامع آسیب وارد نمی‌کند؛
-
حریم خصوصی و رضایت آگاهانه شرکت‌کنندگان رعایت شده است؛
-
از هرگونه تبعیض، سوگیری یا بهره‌برداری ناعادلانه از داده‌ها پرهیز شده است.
۸. پس‌گیری، اصلاح و اعلام نگرانی
در صورت بروز خطا یا تخلف پس از انتشار:
-
پس‌گیری (Retraction): در صورت تخلف جدی یا داده‌های نادرست، مقاله از طریق بیانیه رسمی پس‌گرفته می‌شود، اما نسخه اصلی برای شفافیت در وب‌سایت باقی می‌ماند.
-
اصلاحیه (Correction): در موارد خطاهای جزئی که بر نتیجه پژوهش اثر ندارد، اصلاحیه منتشر می‌شود.
-
اعلام نگرانی (Expression of Concern): در صورت بررسی‌های در حال انجام درباره تخلفات احتمالی، اطلاعیه رسمی منتشر می‌گردد.
تمامی این اقدامات برای حفظ اعتبار علمی و شفافیت انتشارات انجام می‌شود.
