نقش فرهنگ سازمانی در پذیرش فناوری‌های یادگیری دیجیتال
کلمات کلیدی:
فرهنگ سازمانی, یادگیری دیجیتال, پذیرش فناوری, رهبری تحول‌گرا, سرمایه اجتماعیچکیده
هدف این پژوهش بررسی نقش چندبعدی فرهنگ سازمانی در پذیرش و به‌کارگیری فناوری‌های یادگیری دیجیتال در سازمان‌ها بود. این مطالعه از نوع مروری کیفی بوده و با رویکرد تحلیل محتوای استقرایی انجام شد. داده‌ها از طریق مرور نظام‌مند دوازده مقاله علمی منتشرشده بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۴ در پایگاه‌های علمی معتبر نظیر Scopus، Web of Science و Google Scholar گردآوری گردید. فرایند تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار NVivo نسخه 14 انجام شد و تا دستیابی به اشباع نظری ادامه یافت. کدگذاری باز، محوری و گزینشی برای استخراج مضامین اصلی به‌کار رفت و اعتبار تحلیل از طریق بازبینی مکرر داده‌ها و مقایسه با مطالعات پیشین تأیید گردید. نتایج تحلیل نشان داد که فرهنگ سازمانی نقشی اساسی و چندوجهی در پذیرش فناوری‌های یادگیری دیجیتال ایفا می‌کند. سه مضمون اصلی از داده‌ها استخراج شد: ارزش‌ها و باورهای فرهنگی در سازمان، ساختار و رهبری سازمانی در تسهیل پذیرش فناوری، و محیط اجتماعی و تعاملات سازمانی پیرامون فناوری یادگیری دیجیتال. یافته‌ها نشان دادند که سازمان‌هایی با فرهنگ نوآور، رهبری تحول‌گرا، و تعاملات اجتماعی قوی، سطح بالاتری از پذیرش فناوری‌های یادگیری دیجیتال را نشان می‌دهند. در مقابل، فرهنگ‌های سنتی و کنترل‌محور، مقاومت بیشتری در برابر تغییر فناورانه از خود بروز می‌دهند. بر اساس نتایج، فرهنگ سازمانی به‌عنوان بستر اصلی رفتار فناورانه، در شکل‌دهی نگرش‌ها و رفتار کارکنان نسبت به فناوری نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. رهبران سازمانی باید از طریق نهادینه‌سازی ارزش‌های یادگیری فناورانه، تقویت تعاملات اجتماعی و ترویج اعتماد، زمینه فرهنگی لازم برای پذیرش پایدار فناوری‌های یادگیری دیجیتال را فراهم کنند.
دانلودها
مراجع
Al-Emran, M., & Mezhuyev, V. (2020). Technology acceptance model in the context of e-learning. Education and Information Technologies, 25(2), 785–799.
Argyris, C., & Schön, D. (1996). Organizational learning II: Theory, method, and practice. Addison-Wesley.
Bandura, A. (2001). Social cognitive theory: An agentic perspective. Annual Review of Psychology, 52(1), 1–26.
Bass, B. M., & Riggio, R. E. (2006). Transformational leadership. Psychology Press.
Bates, A. W. (2019). Teaching in a digital age: Guidelines for designing teaching and learning. Tony Bates Associates Ltd.
Davis, F. D. (1989). Perceived usefulness, perceived ease of use, and user acceptance of information technology. MIS Quarterly, 13(3), 319–340.
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The "what" and "why" of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227–268.
Hofstede, G., Hofstede, G. J., & Minkov, M. (2010). Cultures and organizations: Software of the mind. McGraw-Hill.
Kotter, J. P. (2012). Leading change. Harvard Business Review Press.
Laurillard, D. (2012). Teaching as a design science: Building pedagogical patterns for learning and technology. Routledge.
Nahapiet, J., & Ghoshal, S. (1998). Social capital, intellectual capital, and the organizational advantage. Academy of Management Review, 23(2), 242–266.
Nonaka, I., & Takeuchi, H. (1995). The knowledge-creating company. Oxford University Press.
Putnam, R. D. (2000). Bowling alone: The collapse and revival of American community. Simon & Schuster.
Schein, E. H. (2017). Organizational culture and leadership (5th ed.). Wiley.
