تأثیر اینترنت اشیا (IoT) در هوشمندسازی فرآیندهای یادگیری سازمانی
کلمات کلیدی:
اینترنت اشیا, یادگیری سازمانی, یادگیری هوشمند, تحول دیجیتال, تحلیل کیفی مضمونچکیده
هدف از این مطالعه، تبیین و تحلیل نقش اینترنت اشیا در تحول و هوشمندسازی فرآیندهای یادگیری سازمانی با تأکید بر ابعاد فناورانه، رفتاری و مدیریتی است. این پژوهش از نوع مروری نظام‌مند با رویکرد کیفی بود. داده‌ها از طریق مرور ۱۲ مقاله علمی منتشرشده در پایگاه‌های داده Scopus، Web of Science، IEEE Xplore و Google Scholar جمع‌آوری شد. مقالات بر اساس معیارهای ارتباط موضوعی، دسترسی به متن کامل و انتشار در بازه زمانی ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۵ انتخاب گردیدند. تحلیل داده‌ها با روش تحلیل مضمون براون و کلارک (2006) و با بهره‌گیری از نرم‌افزار NVivo نسخه 14 انجام شد. فرایند گردآوری داده‌ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. یافته‌ها نشان داد که اینترنت اشیا از طریق سه محور اصلی در یادگیری سازمانی تأثیر می‌گذارد: ۱) زیرساخت‌های فناورانه شامل امنیت داده، پردازش ابری و هوش مصنوعی در مدیریت اطلاعات آموزشی، ۲) تحول در فرآیندهای یادگیری شامل یادگیری داده‌محور، شخصی‌سازی‌شده و زمینه‌محور، و ۳) پیامدهای سازمانی شامل بهبود عملکرد کارکنان، ارتقای تصمیم‌گیری و افزایش فرهنگ یادگیری هوشمند. همچنین، چالش‌هایی همچون هزینه‌های بالا، کمبود نیروی متخصص و نگرانی‌های امنیتی از موانع اصلی پیاده‌سازی IoT در یادگیری سازمانی بودند. نتایج این پژوهش نشان داد که اینترنت اشیا بستری مؤثر برای نهادینه‌سازی یادگیری هوشمند در سازمان‌ها فراهم می‌سازد. با این حال، تحقق کامل ظرفیت‌های آن مستلزم توسعه زیرساخت‌های فناورانه، ارتقای سواد دیجیتال کارکنان، تدوین سیاست‌های حمایتی، و ایجاد فرهنگ یادگیری داده‌محور است. سازمان‌هایی که بتوانند میان انسان، فناوری و داده تعامل هوشمند برقرار کنند، از مزیت رقابتی پایدار در یادگیری و نوآوری برخوردار خواهند شد.
دانلودها
مراجع
Al-Fuqaha, A., Guizani, M., Mohammadi, M., Aledhari, M., & Ayyash, M. (2019). Internet of Things: A survey on enabling technologies, protocols, and applications. IEEE Communications Surveys & Tutorials, 17(4), 2347–2376.
Atzori, L., Iera, A., & Morabito, G. (2017). Understanding the Internet of Things: Definition, potentials, and societal role of a fast evolving paradigm. Ad Hoc Networks, 56, 122–140.
Bagheri, M., & Movahed, S. H. (2016). Organizational learning and the Internet of Things: A new perspective. Journal of Organizational Change Management, 29(5), 743–759.
Cavalcante, R. C., Rocha, M. F., & Souza, R. (2022). Smart learning environments in IoT-based organizations. Computers & Education, 189, 104585.
Chatterjee, S., Rana, N. P., Tamilmani, K., & Sharma, A. (2021). The role of IoT adoption in driving learning innovation and performance. Technological Forecasting and Social Change, 170, 120936.
Chen, M., & Zhang, Y. (2021). Artificial intelligence-driven IoT for smart education. IEEE Internet of Things Journal, 8(7), 5439–5450.
Gubbi, J., Buyya, R., Marusic, S., & Palaniswami, M. (2013). Internet of Things (IoT): A vision, architectural elements, and future directions. Future Generation Computer Systems, 29(7), 1645–1660.
Kumar, S., Tiwari, P., & Zymbler, M. (2020). Internet of Things for organizational learning analytics. Procedia Computer Science, 167, 2281–2290.
Lee, I., & Lee, K. (2020). The Internet of Things (IoT): Applications, investments, and challenges for enterprises. Business Horizons, 63(5), 541–558.
Li, X., Huang, T., & Wang, J. (2022). Sustainable IoT-enabled learning systems: A systematic review. Computers in Human Behavior, 130, 107201.
Madakam, S., Ramaswamy, R., & Tripathi, S. (2018). Internet of Things (IoT): A literature review. Journal of Computer and Communications, 3(5), 164–173.
Marques, J., & Batista, J. (2021). Data-driven learning in smart organizations: The role of IoT technologies. Information Systems Frontiers, 23(6), 1451–1464.
Nguyen, N. T., Dang, L. H., & Hoang, T. (2021). Context-aware learning through IoT in corporate training. Journal of Workplace Learning, 33(3), 181–196.
Roman, R., Zhou, J., & Lopez, J. (2018). On the features and challenges of security and privacy in distributed Internet of Things. Computer Networks, 57(10), 2266–2279.
Shi, W., Cao, J., Zhang, Q., Li, Y., & Xu, L. (2016). Edge computing: Vision and challenges. IEEE Internet of Things Journal, 3(5), 637–646.
Wang, F., Fang, Y., & Huang, R. (2019). Smart learning in IoT-based environments: Human–machine collaboration and interaction. Educational Technology Research and Development, 67(4), 895–912.
