نقش سواد دیجیتال در توسعه حرفه‌ای معلمان و مدیران آموزشی
کلمات کلیدی:
سواد دیجیتال, توسعه حرفه‌ای, معلمان, مدیران آموزشی, یادگیری مادام‌العمر, رهبری تحولگراچکیده
هدف این مطالعه بررسی نقش سواد دیجیتال در توسعه حرفه‌ای معلمان و مدیران آموزشی بود. این پژوهش یک مطالعه مرور نظام‌مند کیفی بود که بر اساس تحلیل محتوا و کدگذاری مضامین انجام شد. داده‌ها از ۱۲ مقاله علمی مرتبط استخراج شد و تحلیل آن‌ها با استفاده از نرم‌افزار NVivo نسخه ۱۴ و روش کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام گرفت تا به اشباع نظری دست یابیم. نتایج نشان داد که سواد دیجیتال در توسعه مهارت‌های حرفه‌ای معلمان نقش مؤثری دارد و موجب افزایش توانمندی‌های فناورانه، خودکارآمدی دیجیتال، یادگیری مادام‌العمر و نوآوری آموزشی می‌شود. همچنین، مدیران آموزشی با بهره‌مندی از سواد دیجیتال قادر به هدایت تحول سازمانی، ارتقای تصمیم‌گیری داده‌محور، توسعه ارتباطات دیجیتال و تقویت تاب‌آوری مدیریتی هستند. در سطح سازمانی، سواد دیجیتال به ارتقای کیفیت آموزش، افزایش عدالت آموزشی، رشد حرفه‌ای پایدار، ایجاد فرهنگ سازمانی یادگیرنده، بهبود بهره‌وری و نوآوری نهادی منجر می‌شود. یافته‌ها همچنین نشان دادند که سواد دیجیتال باعث افزایش رضایت شغلی و تعهد سازمانی معلمان و مدیران می‌شود. سواد دیجیتال به‌عنوان یک عامل کلیدی در توسعه حرفه‌ای معلمان و مدیران آموزشی شناخته می‌شود و می‌تواند کیفیت آموزش، عملکرد سازمانی و عدالت آموزشی را ارتقا دهد. بنابراین، توجه به توسعه مهارت‌های دیجیتال در برنامه‌های آموزشی و حرفه‌ای، ضروری و راهبردی است.
دانلودها
مراجع
Amemasor, S. K., Oppong, S. O., Ghansah, B., Benuwa, B.-B., & Essel, D. D. (2025). A systematic review on the impact of teacher professional development on digital instructional integration and teaching practices. Frontiers in Education. https://doi.org/10.3389/feduc.2025.1541031
Khalid, M. S., Slættalíð, T., Parveen, M., & Hossain, M. S. (2015). A systematic review and meta-analysis of teachers’ development of digital literacy. In E. K. Sørensen, A. Szucs, & M. S. Khalid (Eds.), Proceedings of the 1st D4|Learning International Conference Innovations in Digital Learning for Inclusion (pp. 136–144). Aalborg University Press.
Liu, J., Zhang, Z., & Zhang, L. (2024). Leveraging professional learning communities in linking digital professional development and digital instructional integration among STEM teachers. STEM Education Journal, 5(1), 1–15. https://doi.org/10.1186/s40594-024-00513-3
